‘Kolon Kanseri Farkındalık Ayı’ kapsamında açıklamada bulunan İskenderun Palmiye
Hastanesi İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Şerif Yılmaz, oldukça yaygın
görülen kolon kanserindeki risk faktörlerinden söz etti.
“Her 50 kişiden birinde görülmektedir”
Dünyada en sık rastlanan kanser tiplerinden kolon kanserinin, ölüme yol açan kanserler
arasında üst sıralarda yer aldığını belirten Prof. Dr. Şerif Yılmaz, “Kolon, diğer adıyla kalın
bağırsak, yaklaşık bir buçuk metre uzunluğunda olup, sindirim sisteminin ince bağırsaktan
sonra gelen kısmıdır. Kalın bağırsağın son 15 santimetresi rektum olarak bilinir. Kalın bağırsak
kanseri, diğer adıyla ‘kolorektal kanser’ kalın bağırsak ve rektum bölgesini tutan kanseri
kapsar. Erkekte ve kadında eşit oranda görülen kolon kanseri bütün kanserler içinde görülme
sıklığı ve kanserden ölüm bakımından üçüncü sırada yer alır. Kalın bağırsak kanseri her yaşta
görülmesine karşın, hastaların yüzde 90’ından fazlası kırk yaş ve üzerindedir. Bu yaştan
itibaren her on yılda risk yaklaşık iki katına çıkar. Günümüzde çevresel faktörlerin etkisi ile
daha erken yaşta görülmekte olduğu saptanmıştır. Kanser tanısı konmuş hastaların yaklaşık
üçte birinde yaş 55’in altındadır. Yaşam süresi boyunca her 50 kişiden birinde kolorektal
kanser oluşmaktadır! Bu sıklık, kanseri erken saptamada tüm dünyada uygulanan kanser
tarama programlarını haklı çıkarmaktadır” açıklamasında bulundu.
Kolon kanseri neden olur?
Kolon kanserinin nedenlerinden söz eden Prof. Dr. Şerif Yılmaz, “Kolon kanseri gelişiminde
etkili olan bazı çevresel ve genetik nedenler vardır. Kalıtsal etkenler bu konuda büyük öneme
sahiptir. Daha önceden meme ve yumurtalık kanserini geçirmiş kişilerde ve ailelerinde kolon
kanseri sıklığı daha fazladır. Beslenme, kolon kanserinde önemli bir yere sahiptir. Tam
tahıllar, meyce, sebze ve lifli gıdaları tüketmemek yanında, Batı tipi diyet (aşırı yağlı,
hayvansal ürünler) kanser ihtimalini arttırır. Ayrıca bazı kimyasal maddeler, alkol ve sigara da
kanser nedenleri arasındadır. Kolon kanseri çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen
poliplerden (adenomatöz) meydana gelir. Ailesinde kalın bağırsak kanseri veya kalın bağırsak
polibi bulunanlar ve ülseratif kolit hastalığı olanlarda risk artar” dedi.
Kolon kanserinin belirtileri nelerdir?
Kolon kanserinin en sık görülen belirtilerinden bahseden Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr.
Şerif Yılmaz, “Kalın bağırsak kanserinin sık görülen belirtileri arasında makattan gelen
kanama ve dışkılama alışkanlıklarının değişmesi (kabızlık veya ishal), karında kitle hissi,
dışkıda kanama, dışkının incelmesi (kitlenin bası etkisi), kansızlık (kitleden gizli kanama), karın
ağrısı, aşırı gaz sancıları, bulantı ve kusma atakları (kitlenin tıkayıcı etkisi), kilo kaybı yer alır.
Polipler ve kanserin erken aşamaları, genellikle belirti vermezler. Bu yüzden kırk yaşından
itibaren mutlaka alt sindirim sistemi endoskopisi (kolonoskopi, rektosigmoidoskopi) ve
dışkıda gizli kan testi yapılmalıdır. Rektal muayene, yani makattan parmakla yapılan muayene
ile kalın bağırsak polipleri ve tümörü için ipucu yakalanabilir. Kolonoskopi/Sigmoidoskopi
uygulamasında özel alet ile makattan rektum bölgesine girilir ve ışık kaynağı yardımıyla bölge
ayrıntılı olarak incelenir. Dışkıda gizli kan testi, belirti vermeyen ve sinsice kanama yapan
poliplerin veya tümörlerin tanınmasında kullanılır. Erken tanı yöntemleri (özellikle 40 yaştan
sonra); her yıl dışkıda gizli kan araştırması, beş yılda bir rektal muayene ve
rektosigmoidoskopi; her 10 yılda bir rektal muayene ve tam kolonoskopi; her 5-10 yılda bir
çift kontrastlı baryumlu kolon grafisi ve rektal muayene şeklinde yer alır” dedi.
“Erken tanı da iyileşme oranı yüksek”
Kolon kanserinde erken tanının önemine dikkat çeken Prof. Dr. Yılmaz, “Erken dönemde tanı
konulan kolorektal kanserlerde iyileşme oranı yüksektir. İyi huylu poliplerin, yani et
parçalarının zamanla kanserleşmesiyle oluşan kalın bağırsak kanserinin önlenmesi için,
poliplerin endoskopik veya cerrahi yöntemlerle çıkarılması gerekmektedir. Kalın bağırsak
kanseri, cerrahi yöntemle tedavi edilir. Kanserin evresine göre kemoterapi veya radyoterapi
uygulanabilir. Anüse çok yakın tümörlerde anüs iptal edilerek kolostomi torbaları ile
(karından) dışkılamaya geçilebilir. Metastaz (diğer organlara yayılma) görülen hastalarda
cerrahinin yanı sıra kemoterapi ve radyoterapi de uygulanarak hastanın yaşam süresi
uzatılmaya çalışılır. Kolon kanseri tanısını koyabildiğimiz en önemli yöntem olan
kolonoksopiden korkmamak gerekir. İşlem bağırsak hazırlığı yapıldıktan sonra uyutularak
gerçekleştirilmekte ve kısa sürmektedir. Kolonoskopiden değil, geç kalmaktan korkun! Erken
tanı hayat kurtarır. Hayatınızda genel anlamda en azından bir kez yapılacak olan kolonoskopi,
çok sık görülen bu kansere karşı sizi korumuş olacaktır” şeklinde konuştu.
